Toplum mühendisliğine soyunan ve bunu sürdüren dört sömürgeci devletin dışında, Rus kaynakları Kürtleri nasıl gördü? İlk temas nerede gerçekleşti? Bu ilişkileri şekillendiren dinamikler neydi ve sonucunda ortaya çıkan realite nasıl oldu?
Bilgi, kaynağı kadar onu üretenin de izlerini ve yönlendirmesini taşır. Latin alfabesiyle yazılan Kürt tarihi, çok bilindik bir kim nereden geldi, kim nereye gitti yönlendirmesinin etkisi altındadır.
Özellikle Kuzey Kürdistan’da eğitim görmüş, hatta akademik kariyerini orada tamamlamış Kürt aydını, göç ederek bir yere yerleşme görüşünü Türk tarih tezinden kopyalar. Bu tarih okuma biçimi, Kürtleri köksüzleştirmeye hizmet eden en belirgin hipotezdir. Dünyada onlarca ulus vardır ki bulundukları coğrafyadan hareket etmemişlerdir. Çin, Hindistan, İskandinav halkları ve Medlerin ardılı Kürtler hep aynı yerdeydiler. Ruslar tarihleri boyunca hep oradaydılar. Roma, insanlık tarihi bildi bileli aynı yerdedir; Asurlar hep Mezopotamya’nın güneyindeydi; Kürtler, tüm Zagros ve Toros silsilesinde boylu boyunca geliştiler. Özetle, illaki uzun mesafelerde göçmen olmak gerekli ve mecburi değildir. Hep Kürdistan’daydık ve hep orada olacağız.
PolitikART’ın bu sayısında, tarihi Kürt Anayurdu’nun kuzeydoğusunda kalan bölümü, Aras ve Kura nehirleri arasında yaşayan Kürtlerin Rus Çarlığı ile ilişkisini ele almak istedik. Tabii ki orada bir göç vardır, ama bu yalnızca Kürdistan’ın bir bölgesinden diğerine doğrudur. Yazarlarımızın kaynakları, Rus arşivleri kadar, kendi yaşadıkları deneyimlere de dayanır. Doğaldır ki tarih, yalnızca profesyonel olarak kendini tarihçi addedenlerin işi değildir. Platon, "Tarih tüm bilimlerin anasıdır" der; onun zamanında akademik unvan yoktu. Bu sayı, akademik incelemelerde Rus arşivlerinin taranmasını esas aldı.
Toplum mühendisliğine soyunan ve bunu sürdüren dört sömürgeci devletin dışında, Rus kaynakları Kürtleri nasıl gördü? İlk temas nerede gerçekleşti? Bu ilişkileri şekillendiren dinamikler neydi ve sonucunda ortaya çıkan realite nasıl oldu?
Bu tarih ve sosyoloji okuması, asimilasyon ve toplum kırımı gibi olguları da ele alacaktır. Özcesi, Kürtler ve Çarlık Rusyası arasındaki ilişkileri, belgeler ve bilgiler ışığında aktarma çabasında olduk.
Kurdistan Lezgiyeva ve Emrullah Boztaş
334. sayıyı indirmek için tıklayın.
Yayın Tarihi: 07/01/2025